Het baptisme is een stroming binnen het protestantisme (christendom), ontstaan in 1609 onder vluchtelingen vanuit Engeland in Amsterdam na contacten met Nederlandse doopsgezinden. Twee Engelse predikanten John Smyth en Thomas Helwys worden als stichters gezien. Baptisten doen niet aan de kinderdoop en zijn voorstander van de doop door onderdompeling toegepast op volwassenen die de bewuste keuze hebben gemaakt om christen te zijn.

Baptisten verenigen zich in zelfstandige, plaatselijke gemeenten waar de ledenvergadering de hoogste menselijke autoriteit is. Deze gemeenten zijn naar hun eigen keuze al dan niet aangesloten bij de Unie van Baptistengemeenten of bij de Alliantie van Baptisten en CAMA gemeenten, kortweg ABC.  In België zijn de meeste baptisten gemeenten verenigd in de Bond van Evangelische Baptistenkerken.

Kenmerkend voor baptisten is dat men zich laat dopen nadat men tot geloof in Jezus Christus is gekomen en door middel van een openbare belijdenis Jezus als Verlosser en Heer heeft aangenomen. De doop geschiedt door volledige onderdompeling in water. De vorm van dopen waarbij zuigelingen worden besprenkeld met water (de kinderdoop) wordt niet gepraktiseerd omdat baby's nog niet bewust geloven.

De naam Baptisten is afgeleid van het Griekse woord βαπτιστής (baptistés, "baptist"), dat verwant is met het werkwoord βαπτίζω (baptízo, "dopen, wassen, onderdompelen"), en het Latijnse baptista.

Vooral in de Engelstalige wereld heeft deze stroming erg veel aanhang. Charles Spurgeon was een van de bekendste baptistenpredikers. Er zijn binnen het baptisme ook weer allerlei stromingen die variëren van vrijzinnig tot orthodox. In de VS is het baptisme één van de grootste christelijke stromingen omdat veel baptisten in Europa vervolgd werden en naar Amerika vluchtten. Met name in de zuidelijke staten hebben zij veel aanhang.

De eerste Nederlandse baptistengemeente is ontstaan te Gasselternijveen. dr. J. E. Feisser was tot 1 januari 1844 predikant in Gasselternijveen. Eind 1843 is hij door conflicten over onder andere de kinderdoop uit zijn ambt gezet. Hierna komt Feisser in contact met Duitse baptisten in Hamburg. Op 15 mei 1845 liet Feisser zich met enkele volgelingen in een veenkanaal te Gasselternijveen door de Duitse baptist J. Köbner door middel van onderdompeling dopen. Na deze volwassenendoop werd Feisser gekozen tot voorganger van de eerste Nederlandse baptistengemeente (genoemd 'Gemeente van Gedoopte Christenen'). Op 15 mei 2005 is op de vermoedelijke plaats van genoemde doop door de baptisten een herinneringszuil onthuld ter herdenking van deze eerste baptische onderdompeling in Nederland. De eerste baptisten gemeente is nu gevestigd in Stadskanaal (Noord)

In Nederland is een groot aantal baptistengemeenten aangesloten bij de Unie van Baptistengemeenten in Nederland. Gemeenten die niet zijn aangesloten bij deze unie noemt men onafhankelijke of vrije baptistengemeenten. Overigens werkt een aantal vrije baptistengemeenten samen in de ABC-gemeenten (een fusie van de Broederschap van Baptistengemeenten in Nederland (BBN) en de Christian and Missionary Alliance (CAMA).

Wereldwijd zijn er ca 90. Miljoen baptisten, in Nederland ca 25.000

Bekende baptisten

John Bunyan (1628-1688), Engels predikant en christelijk schrijver

William Carey (1761-1834), Engels zendeling ('vader van de moderne zending')

Jimmy Carter (1924), Amerikaans president (1977-1981)

Johnny Cash (1932-2003), Amerikaans countryzanger

Bill Clinton (1946), Amerikaans president (1993-2001)

Tommy Douglas (1904-1986), Canadees predikant, politicus (in 2004 verkozen tot The Greatest Canadian)

Jerry Falwell (1933-2007), Amerikaans televisiepredikant

Johannes Elias Feisser (1805-1865), Nederlands predikant en theoloog, stichter van het baptisme in Nederland

Dick Gephardt (1941), Amerikaans advocaat en politicus

Al Gore (1948), Amerikaans vicepresident (1993-2001) en milieuactivist

Billy Graham (1918-2018), Amerikaans predikant, evangelist en christelijk schrijver

John Grisham (1955), Amerikaans schrijver van juridische thrillers

Jesse Helms (1921-2008), Amerikaans senator

Kent Hovind (1953), Amerikaans evangelist en creationist

Mike Huckabee (1955), Amerikaans predikant en politicus (Republikeinse presidentskandidaten van 2008)

Jesse Jackson (1941), Amerikaans predikant, politicus en burgerrechtenactivist

Mahalia Jackson (1911-1972), Amerikaans gospelzangeres

Jerry B. Jenkins (1949), Amerikaans christelijk schrijver

Adoniram Judson (1788-1850), Amerikaans zendeling

Coretta Scott King (1927-2006), Amerikaans burgerrechtenactivist, e.v. van Martin Luther King

Martin Luther King (1929-1968), Amerikaans predikant en leider van  Burgerrechtenbeweging

Brian Littrell (1975), Amerikaans pop- en gospelzanger

John McCain (1936), Amerikaans politicus, Republikeins presidentskandidaat 2008

William Miller (1782-1849), Amerikaans predikant en theoloog

Levy Mwanawasa (1948-2008), Zambiaans president (2002-2008)

Olusegun Obasanjo (1937), Nigeriaans president (1976-1979 en 1999-2007)

Bettie Page (1923-2008), Amerikaans fotomodel

David Pawson (1930), Brits predikant, theoloog, spreker en christelijk schrijver

Fred Phelps (1929), Amerikaans predikant en advocaat (Westboro Baptist Church)

John Piper (1946), Engels predikant en christelijk schrijver

Walter Rauschenbusch (1861-1918), theoloog van het Social Gospel

John D. Rockefeller (1839-1937), Amerikaans filantroop en ondernemer

Al Sharpton (1954), Amerikaans predikant, mensenrechtenactivist en politicus

Charles Spurgeon (1834-1892), Engels predikant, evangelist en schrijver en componist

Rebecca St. James (1977), Amerikaans christelijk (musical)actrice, schrijfster en zangeres

Orlando Bottenbley (1951), Nederlands predikant

Henk Stoorvogel (1977), Nederlands voorganger en christelijk schrijver

Wigle Tamboer (1955), Nederlands predikant

Hudson Taylor (1832-1905), Brits arts en zendeling

Harry S. Truman (1884-1972), Amerikaans president (1945-1953)

Rick Warren (1954), Amerikaans predikant en christelijk schrijver

Doc Watson (1923-2012), Amerikaans folkmuzikant